فوزیه: همسر اول محمدرضا پهلوی
زندگی نامه فوزیه
فوزیه فؤاد شاهدخت مصر و شهبانوی ایران (۱۴ آبان ۱۳۰۰ اسکندریه، مصر – ۱۱ تیر ۱۳۹۲، اسکندریه) نخستین همسر محمدرضا پهلوی و خواهر ملک فاروق، پادشاه مصر بود.
فوزیه شهروند مصر ولی از تبار چرکسی، آلبانیایی و فرانسوی بود. او از دودمان پادشاهی محمدعلی پاشا بود. خاندان محمدعلی از تبار آلبانیایی بودند که در زمان فرمانروایی عثمانیها در مصر به مدارج بالا رسیدند.
محمدرضا پهلوی و فوزیه در سال ۱۳۱۷ با هم ازدواج کردند
انتخاب فوزیه برای همسری محمدرضا پهلوی
در سال ۱۳۱۷ مسئله ازدواج محمدرضا پهلوی و فوزیه بنت فواد مطرح گردید. او زیبایی چشمگیری داشت که حتی نظر هالیوود را نیز به خود جلب کرده بود. خانواده اش ترکیبی از نژادهای مصری، آلبانیایی و فرانسوی بود و مهمتر از همه، خانواده او نیز همچون پهلویها به انگلستان وامدار بود. فوزیه و محمدرضا سه سال قبل ملاقاتی کاملا تصادفی و بسیار کوتاه در سوئیس داشتند.
بزرگترین مشکل برای ازدواج فوزیه و محمدرضا پهلوی، اصل سی و هفتم متمم قانون اساسی ایران بود که بر اساس آن مادر ولیعهد الزاما باید ایرانی تبار میبود. مجلس در اقدامی بی سابقه نه تنها به فوزیه تابعیت ایران داد، بلکه او را ایرانی تبار نامید.
مراسم عروسی فوزیه و محمدرضا پهلوی در کاخ عابدین قاهره
ازدواج فوزیه با محمدرضا پهلوی
مراسم خواستگاری بلافاصله توسط نمایندگان ویژه پیگیری شد و محمدرضا پهلوی برای اجرای مراسم عقد کنان به مصر رفت. ازدواج فوزیه با محمدرضا به هنگام ولیعهدی او در تاریخ ۱۶ مارس ۱۹۳۹ در قاهره انجام گرفت. پس از برگشت از ماه عسل، مراسم ازدواج در تهران نیز تکرار شد.
پس از ازدواج، رابطه رضاشاه با عروسش بسیار خوب بود. به طوری که بجز در سفر، هیچگاه بدون حضور وی نهار خانوادگی نخورد. شمس نیز زیاد مراعات فوزیه را میکرد. ولی رابطه اشرف با عروس جدید چندان دوستانه نبود.
دو سال بعد از ازدواج محمدرضا جانشین پدرش رضاشاه شد. با آغاز سلطنت محمدرضا، روابط سرد میان این زوج به سرعت رو به تیرگی نهاد. اشرف پهلوی (خواهر دوقلوی شاه) و ارنست پرون (دوست صمیمی شاه) در ایجاد این تیرگی نقشی کلیدی داشتهاند. حاصل ازدواج محمد رضا با فوزیه دختری به اسم شهناز بود.
محمدرضا شاه، فوزیه و دخترشان شهناز
جدایی فوزیه از محمدرضا پهلوی
فوزیه در اصل انتخاب رضا شاه پهلوی برای پسرش محمدرضا بود. مهمترین علت جداییشان خیانت محمدرضا به فوزیه بود. به گفته هویدا در کتاب سقوط شاه فوزیه شبی شاه را با زن دیگری رؤیت کرده بود. فوزیه بسیار آزرده شد و بالاخره در بهار سال ۱۳۲۵ ایران را ترک گفت. شاه با نوشتن چندین نامه قصد برگرداندن فوزیه را داشت، ولی فوزیه قبول نکرد و سرانجام آنها در سال ۱۳۲۶ از یکدیگر به طور رسمی طلاق گرفتند.
ازدواج دوم فوزیه
بعد از آن فوزیه در ۲۸ مارس ۱۹۴۹ با سرهنگ اسماعیل حسین شیرینبک وزیر دفاع و فرمانده نیروی دریایی سابق مصر و از بستگان خود در قاهره ازدواج کرد. حاصل این ازدواج دو فرزند به نامهای نادیا و حسین بود. با کودتای ضد سلطنتی ۱۹۵۲ در مصر، عنوان شاهزادگی از فوزیه گرفته و ثروتش نیز مصادره شد. او پس از آن حاضر به ترک کشورش نشد و به همراه همسرش در اسکندریه زندگی میکرد. فوزیه هیچگاه در مورد دوران ملکه بودنش مصاحبهای نکرد و خاطراتش را منتشر ننمود.
میدانی نیز به نام وی(فوزیه) در شهر تهران نامیده شد که پس از جدایی او از محمدرضا به «میدان شهناز» و پس از انقلاب به میدان امام حسین تغییر نام داد.
درگذشت فوزیه
سرانجام فوزیه در ۱۱ تیر ۱۳۹۲ درسن ۹۲ سالگی و در مصر درگذشت. او در مصر و در شهر قاهره به خاک سپرده شد.