تورقی بر روزشمار سال‌های مقاومت؛
فلسفه نام‌گذاری عملیات بیت‌المقدس
محسن رضایی فرمانده (وقت) کل سپاه پاسداران گفت: علت نام‌گذاری عملیات این بوده که به تمام دنیا فلسفه و خط‌مشی آینده خودمان را بعدازاین عملیات اعلام کنیم که راه ما به‌سوی بیت‌المقدس است. قصد ما راندن اجنبی‌ها و مزدورانی است که وارد خاک کشورمان شده‌اند و هدف اساسی ما هم درنهایت بیت‌المقدس و آزادی خانه خداست که باید این خانه را از لوث صهیونیست‌های بین‌الملل و امپریالیست‌های جهان خوار آزاد بکنیم.
به گزارش تارنمای مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس، پس از حدود بیست روز تلاش پیگیر برای اجرای عملیات آزادسازی منطقه غرب رودخانه کارون و خرمشهر، فرماندهان ارشد سپاه و ارتش در قرارگاه مرکزی کربلا حضور دارند.
آیت‌الله مشکینی امام‌جمعه قم، آیت‌الله محمد صدوقی امام‌جمعه یزد و فخرالدین حجازی نماینده تهران در مجلس شورای اسلامی نیز با هدف تقویت روحیه رزمندگان، به جمع فرماندهان قرارگاه کربلا پیوسته‌اند. خبرنگاران هم آمده‌اند تا وقایع عملیات را از مرکز فرماندهی آن گزارش کنند.
رزمندگان سه قرارگاه عملیاتی قدس، فتح و نصر که از غروب روز گذشته به‌طرف خطوط تعیین‌شده برای آغاز عملیات عزیمت کرده بودند، با استقرار در مواضع پیش‌بینی‌شده، به انتظار نشسته بودند تا فرمان حمله صادر شود.
پس از اعلام آمادگی اغلب یگان‌ها برای درگیر شدن با دشمن و نیز تلاوت آیاتی از سوره مبارکه فتح در مرکز فرماندهی، فرمان عملیات بیت‌المقدس در ساعت ۰: ۳۰ بامداد (۱۰/۲/۱۳۶۱) با اعلام رمز بسم‌الله القاصم الجبارین، یا علی بن ابیطالب (ع)، از سوی فرماندهی مشترک قرارگاه کربلا (محسن رضایی و سرهنگ علی صیاد شیرازی) به فرماندهان سپاهی و ارتشی قرارگاه‌های عملیاتی قدس، فتح و نصر ابلاغ شد.
در خصوص علت این نام‌گذاری (بیت‌المقدس)، محسن رضایی فرمانده کل سپاه پاسداران، در ساعت ۲: ۱۵ بامداد امروز در قرارگاه کربلا در یک پیام رادیویی گفت: علت نام‌گذاری عملیات این بوده که به تمام دنیا فلسفه و خط‌مشی آینده خودمان را بعدازاین عملیات اعلام کنیم که راه ما به‌سوی بیت‌المقدس است.
صدام و صدامیان تبلیغات خواهند کرد که این‌ها قصد تجاوز دارند. اما با اسم‌گذاری عملیاتمان ثابت کردیم که به‌هیچ‌وجه قصد تجاوز به هیچ کشوری را نداریم و قصد ما راندن اجنبی‌ها و مزدورانی است که وارد خاک کشورمان شده‌اند و هدف اساسی ما هم درنهایت بیت‌المقدس و آزادی خانه خداست که باید این خانه را از لوث صهیونیست‌های بین‌الملل و امپریالیست‌های جهان خوار آزاد بکنیم.
اما پس از صدور حمله، رزمندگان بسیجی، سپاهی و ارتشی که از قبل در نقطه رهایی به انتظار نشسته بودند، حرکت خود را در سکوت و تاریکی شب به سمت مواضع دشمن آغاز کردند.
در نتیجه عملکرد سه قرارگاه عملیاتی در اولین روز عملیات، فقط قرارگاه فتح موفق شد تقریباً به همه اهداف خود دست یابد و منطقه حدفاصل کارون (رحمانی تا دارخوین) و جاده اهواز –خرمشهر (از کیلومتر ۷۰ تا ۸۸) را به‌عنوان سرپل تصرف کرده، خط پدافندی خود را در شانه شرقی جاده برقرار کند و تا ساعت ۵ بعدازظهر، ۱۰۰۲ نفر را نیز به اسارت بگیرد.
قرارگاه نصر اگرچه توانست منطقه حدفاصل کارون (دارخوین تا نزدیکی سلیمانیه) تا قسمتی از جاده در محدوده ایستگاه ۱۰۰ (گرمدشت) را به‌عنوان سرپل تصرف و بخشی از قوای زرهی لشکر ۳ عراق را منهدم کند، لیکن از ادامه عملیات تا نهر عرایض بازماند. نیروهای این قرارگاه تا ساعت ۵ بعدازظهر، توانستند ۱۵۹۲ نفر را به اسارت در آورند.
شهادت محسن وزوایی در اولین روز
در این روز محسن وزوایی از فرماندهان محور عملیاتی تیپ ۲۷ محمد رسول‌الله (ص) قرارگاه نصر به همراه تنی چند از همرزمانش به شهادت رسید. احمد متوسلیان فرمانده تیپ ۲۷ محمد رسول‌الله (ص)، در خصوص این حادثه گفت:
وقتی این مواضع تانک دشمن در شرق جاده سقوط کرد، نیروها را برای عبور به‌طرف جنوب حرکت دادیم، یعنی طوری بود که این قسمت را به‌صورت پیاده بیاوریم که اولاً ماشین نداشتیم، درثانی می‌خواستیم تأمین باشد که بیاوریم و فکر کردیم که اینجا مواضع دشمن در جنوب شرقی گرمدشت سقوط کرده؛ یعنی نیرویی از دشمن در سر راه ما نیست. ما فکر کردیم که در اینجا خودی است؛ هم از پشت می‌خوردیم و هم از طرفین…برادر وزوایی و برادر شعف، مسئول گردن میثم را شهید دادیم، به‌اضافه ۷۰ نفر. حدود ساعت ۱۰ صبح بود.
قرارگاه قدس هم باوجودآنکه فقط سه سرپل کوچک را در جنوب کرخه کور به دست آورده بود، موفق شد با درگیر نگه‌داشتن لشکر ۵ مکانیزه و لشکر ۶ زرهی عراق، از یاری‌رساندن آن‌ها به جبهه نبرد علیه قرارگاه‌های فتح و نصر جلوگیری کند. همچنین تا ساعت ۵ بعدازظهر ۲۸۰ عراقی به اسارت نیروهای این قرارگاه درآمدند.
بدین ترتیب قرارگاه مرکزی کربلا در اطلاعیه شماره ۳ خود نتایج عملیات تا عصر امروز را چنین برشمرد:
هزاران کشته و زخمی؛ تخلیه ۳۲۰۵ اسیر به پشت جبهه؛ آزادسازی ۸۰۰ کیلومتر از خاک ایران؛ انهدام صدها تانک و نفربر و خودرو؛ به غنیمت درآوردن تعداد زیادی تانک، نفربر و خودرو؛ ساقط کردن ۶ هواپیما.
منبع:
حبیبی، ابوالقاسم، روزشمار جنگ ایران و عراق: آزادسازی خرمشهر؛ پایان رؤیای تجزیه ایران، (کتاب نوزدهم)، سپاه پاسداران انقلاب اسلامی: مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس، تهران ۱۳۹۸، صص ۱۸۵، ۱۸۶، ۱۹۷، ۱۹۸