مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس در نظر دارد به تبیین و بررسی چرایی تداوم جنگ بعد از پیروزی رزمندگان اسلام در عملیات بیت‌المقدس و آزادسازی خرمشهر بپردازد. بر این اساس در پرونده‌ای ویژه با عنوان “چرایی تداوم جنگ پس از فتح بزرگ”، در قالب گزارش، خاطرات تاریخ شفاهی فرماندهان و طرح پرسش و پاسخ، به ابعاد مختلف این موضوع می‌پردازد.

سردار مرتضی قربانی فرمانده لشکر ۲۵ کربلا در دوران دفاع مقدس، در کتاب تاریخ شفاهی خود با عنوان «در مسیر پیروزی» دراین‌باره می‌گوید:

ما بعد از عملیات بیت‌المقدس، وارد مرحله طراحی عملیات رمضان شدیم. البته از قبل هم بین فرماندهان جنگ بحث‌هایی مقدماتی درباره چگونگی عملیات در این منطقه شده بود ولی بحث‌های رسمی از اول تا چهارم، پنجم تیر شد.

در آستانه عملیات رمضان که خدمت حضرت امام رفتیم، آقا محسن و صیاد شیرازی با کالک و نقشه، توضیحاتی درباره طرح مانور خدمت حضرت امام دادند.

در آن روز با توجه به وضعیت جنگ، درباره عملیات رمضان و حرکت به سمت نشوه، تنومه و بصره صحبت شد که امام تأکید کردند خیلی مواظب مردم عراق باشید. تأکید ایشان بر رعایت حال مردم عراق، ما را خیلی محدودتر می‌کرد.

ما باید دقیقاً برعکس حکومت عراق عمل می‌کردیم. نظامیان بعثی با بمباران، خرابکاری، بمب‌گذاری، وحشی‌گری، غارت و تجاوز به جان، مال و نوامیس مردم و به‌طورکلی ایجاد رعب و وحشت در مرزها، تحرکات خودشان را شروع کردند. درحالی‌که با این شرط و فرمان حضرت امام، توپخانه‌ها، نیروی هوایی، هوانیروز، نیروهای ستادی و رزمندگان ما خیلی محدود می‌شدند؛ یعنی ما باید در این عملیات فقط نیروهای نظامی دشمن را هدف قرار می‌دادیم یا از آن‌ها اسیر می‌گرفتیم.

دستور امام این بود که فقط ارتش بعث و تجهیزاتش را منهدم و بعثی‌ها را تنبیه کنید؛ یعنی استراتژی این نبود که خاک عراق را بگیریم.

در واقع دلیل حضور ما در خاک عراق، با عنایت به ملاحظات حضرت امام و مسئولان نظام، صرفاً تنبیه متجاوز بود.

به دلیل اوضاع سیاسی، فشارهایی که ابرقدرت‌ها به ما می‌آوردند و کمک‌هایی که کشورهای منطقه به صدام می‌کردند، امام بر این تنبیه تأکید داشتند.

 

کمک‌های نظامی به صدام بعد از عملیات بیت‌المقدس

بعد از عملیات بیت‌المقدس، به گمانم شاهزاده عبدالله برادر فهد، پادشاه عربستان سعودی، به عراق سفر کرد و توافقنامه‌ای با عراق نوشت و برای برگزاری کنفرانس غیر متعهدها در بغداد برنامه‌ریزی کاملی کرد.

بعد از عملیات بیت‌المقدس و به‌خصوص در عملیات رمضان که ما فشار زیادی به دشمن آوردیم، دو تیپ از سودان، یک لشکر از مصر، عده زیادی نیروی نظامی از اردن، یمن شمالی و حتی عربستان، به عراق اعزام شدند حدود دوازده کشور به عراق نیروی نظامی دادند که این اتفاق موجب شد ارتش عراق و روحیه بعثی‌ها تقویت شود.

از طرق گوناگون به ما اطلاع می‌دادند که پروازهای عادی با هواپیماهای مسافربری به فرودگاه بغداد قطع‌شده است و فقط هواپیماهای نظامی در این فرودگاه به زمین می‌نشینند و نیرو پیاده می‌کنند و می‌روند.

ما باید دشمن را تنبیه می‌کردیم که دیگر کسی جرئت تعرض به ایران را نکند. به همین دلیل برنامه‌ریزی کردیم. نیروهایمان هم به دلیل پیروزی در عملیات بیت‌المقدس، شور و شوق زیادی داشتند و صد در صد آماده حمله بودند.

 

منبع:

رزاق زاده، امیر، تاریخ شفاهی دفاع مقدس: در مسیر پیروزی (چلد اول)، روایت مرتضی قربانی، سپاه پاسداران انقلاب اسلامی: مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس، تهران ۱۳۹۸، صص ۴۰۷، ۴۰۸