به گزارش تارنمای مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس،با وجود امیدواری‏های آمریکا برای تصویب قطعنامه پیشنهادی به شورای امنیت، مخالفت برخی کشورهای عضو این شورا، آمریکا را بر آن داشت تا از بخشی از قطعنامه که در آن موادی برای تحریم تسلیحاتی پیش‌بینی‌شده بود، چشم‏پوشی کند.

 نشریه جینز دیفنس دراین‌باره می‌نویسد: به دلیل مخالفت اکثریت اعضای دائمی شورای امنیت سازمان ملل، دولت ریگان عملاً از تلاش خود به‌منظور تحریم تسلیحاتی ایران و عراق دست برداشته است.

 این نشریه می‏افزاید: با اینکه مخالفین این موضوع مشخص نشده‌اند، ولی حداقل سه عضو دائمی شورای امنیت ازجمله فرانسه، چین و شوروی صادرکننده عمده سلاح به طرفین جنگ می‏باشند. 

رادیو بی‌بی‌سی موضع چین و شوروی را چنین بیان می‌کند: گزارشات حاکی از آن است که آمریکا برای صدور قطعنامه دوم که به موجب آن طرفی که آتش‏بس را نپذیرد با تحریم اسلحه مواجه خواهد شد، با مخالفت چین و شوروی مواجه شده است.

خبرگزاری فرانسه نیز درباره اقدامات پنج عضو غیردائمی شورای امنیت اعلام کرد: آرژانتین، کنگو، امارات متحده عربی، غنا و زامبیا در ملاقات با رئیس‏ شورای امنیت، خواستار اصلاح برخی مواد قطعنامه پیشنهادی در رابطه با ماده ۳۹ و ۴۰ منشور سازمان ملل هستند.

در این مواد، مکانیسم تحریم‌های پیش‌بینی‌شده علیه طرفی که راه‏حل سازمان ملل را نپذیرد مطرح‌شده است. این خبرگزاری می‏افزاید: این کشورها، همچنین خواستار گنجانده شدن محکومیت کشور استفاده‌کننده از سلاح‏های شیمیایی شده‏اند.

 به نظر آن‌ها باید تخاصمات میان دو کشور در زمین، هوا و دریا متوقف شود و ناظران سازمان ملل بر آتش‏بس نظارت کنند. آن‌ها تقاضا کرده‏اند که متن قطعنامه در اختیار متخصصان سازمان ملل قرار گیرد تا خسارات وارد شده در جنگ مورد ارزیابی قرار گیرد.

 خبرگزاری رویتر نیز در تشریح اقدامات پنج عضو غیردائمی شورای امنیت (که کشورهای ژاپن، آلمان و غنا ازجمله آن‌ها هستند) گزارش داد: توافق نهایی در میان پنج عضو دائم شورای امنیت درباره قطعنامه‏ای لازم‏الاجرا که در آن از ایران و عراق خواسته‌شده است به‌فوریت اعلام آتش‏بس نمایند، بسیار نزدیک است.

اما کشورهای عضو غیر دائم این شورا – در حال حاضر شامل آلمان غربی، غنا و ژاپن – درباره لحن پیشنهادی، شک و شبهه دارند و پیشنهادات دیگری را مطرح ساخته‏اند. منابع آلمانی گفتند: متن کنونی با لحنی تند تهیه‌شده و عمده آن توسط آمریکایی‏ها تدارک دیده‌شده است.

تدارک قطعنامه‏هایی که بر سر یکی از طرفین بکوبد، بیهوده است. ما مایل هستیم عناصر دیگری را نیز در قطعنامه در نظر بگیریم به‌طوری‌که ایران بتواند بگوید در آن، مواضع ایران نیز موردتوجه قرارگرفته است. این عناصر سه‏گانه عبارت‌اند از: روشن ساختن اینکه ایران آغازگر جنگ نبوده است. خاطرنشان ساختن نقض پیمان‏های بین‏المللی منع کاربرد سلاح‏های شیمیایی از جانب عراق و توافق در مورد مسئولیت بازپرداخت غرامت‏های جنگی.

 

منبع:

علیرضا لطف‌الله زادگان، محمدحسین جمشیدی، روزشمار جنگ ایران و عراق: تصویب قطعنامه ۵۹۸؛ زمینه‌های سیاسی و نظامی (کتاب چهل و نهم)، سپاه پاسداران انقلاب اسلامی: مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس، تهران ۱۳۸۷، صص ۶۱۷، ۶۱۸