تاریخ سند: ۲۳ تیرماه ۱۳۱۴
وزارت امور خارجه
دفتر محرمانه
سواد راپورت ویس قونسولگری شاهنشاهی در نجف
نمره ۱۴ – ۱۴/۴/۲۳
برای رفع سوء تفاهم و انتشارات مغرضین مناسب دیده به طور خصوصی به ملاقات آیت‌الله اصفهانی (آقای آقاسید ابوالحسن) [زعیم عالیقدر شیعه] رفته، گرچه مشارالیه محترم در بدو ملاقات اظهار نارضایتی خاطر و شرحی در خصوص مضرّات «رفع حجاب» بیان نمود، بنده هم به مقتضای محیط و روحیات جامعه با کمال بی‌طرفی موضوع «رفع حجاب» را جواباً تکذیب و بعداً در ضمن صحبت و مباحثه به طور خوشی معظم‌له را متوجه بعضی نکات و احترازجویی از استماع سخن‌های ناشایسته مغرضین[!] کاملاً تذکر داده. در اینجا می‌توان عرض کرد اقدامات بنده تأثیرات نیکویی بخشید؛ زیرا که دیروز خبر آوردند عده‌ای از طلاب «هیأت علمیه» به ریاست آقاسیدمحمد خلخالی به منزل آقای آقاسیدابوالحسن می‌روند و شروع به مزخرف‌گویی[!] و اینکه در ایران خلاف شرع رفع حجاب و غیره شده، مجتمعاً اظهار می‌کنند. معظم‌له هم با رعایت نزاکت عده مزبور را به طریق موعظه و نصیحت ارشاد و ساکت می‌کنند. استحضاراً عرض شد.
*********
در خصوص این سند سه نکته را یادآور می‌شویم:
۱- تاریخ این سند دو روز بعد از واقعه مسجد گوهرشاد می‌باشد.
۲- این سند گواه دیگری است بر آن که در واقعه مسجد گوهرشاد آنچه محوریت داشته موضوع «کشف حجاب» بوده است، و نه «لباس متحدالشکل».
۳- چند ماه بعد، با تصویب قانون کشف حجاب، به طور کامل مشخص شد آنچه کنسول ایران در مورد اقدامات دولت به آیت‌الله سیدابوالحسن اصفهانی گزارش داده خلاف واقع و اظهاراتی را که وی «سخن‌های ناشایسته مغرضین» برشمرده، سخنانی به حق و مبتنی بر واقعیت بوده است.
