تورقی بر روزشمار سال‌های مقاومت؛
گمانه‌زنی‌ها در مورد آثار تحویل سوپراتاندارها به عراق
معاون ایرانی برنامه مطالعات خاورمیانه مرکز مطالعات سوق‌الجیشی و بین‌المللی دانشگاه جورج تاون درباره نیاز عراق به هواپیماهای فرانسوی سوپراتاندارد گفت: عراقی‌ها مدتی است به‌ویژه ازلحاظ اقتصادی در وضعیت دشواری قرار دارند. عراق می‌کوشد با پایان دادن به جنگ از این وضعیت دشوار اقتصادی خلاص شود. هدف اصلی عراق این است که ظرفیت صادراتی ایران را اگر کاملاً از بین نبرد اقلاً آن را کاهش بدهد تا ایران هم به وضعیت عراق دچار شود و ناچار به مذاکره برای صلح باشد.
به گزارش تارنمای مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس، دلایل و آثار تحویل هواپیماهای سوپراتاندارد بر جنگ ایران و عراق، موضوع میزگردی خبری (۲۴/۷/۱۳۶۲) در یک برنامه تلویزیونی در واشنگتن بود.
شیرین هانتر معاون ایرانی برنامه مطالعات خاورمیانه مرکز مطالعات سوق‌الجیشی و بین‌المللی دانشگاه جورج تاون، سعید رجایی خراسانی، سفیر دائمی جمهوری اسلامی ایران در سازمان ملل و ویلیام اولسون کارشناس مسائل خلیج‌فارس در این میزگرد خبری شرکت داشتند.
به گزارش رادیو آمریکا، هانتر درباره نیاز عراق به هواپیماهای فرانسوی سوپراتاندارد گفت: عراقی‌ها مدتی است به‌ویژه ازلحاظ اقتصادی در وضعیت دشواری قرار دارند. تاکنون عراق با کمک‌های مالی سخاوتمندانه کشورهایی چون کویت و عربستان سعودی دوام آورده است، اما اشباع بازارهای نفتی جهان سبب شده که این کشورها هم نتوانند به‌اندازه گذشته به عراق کمک مالی بدهند. عراق می‌کوشد با پایان دادن به جنگ از این وضعیت دشوار اقتصادی خلاص شود.
وی خاطرنشان کرد: هدف اصلی عراق این است که ظرفیت صادراتی ایران را اگر کاملاً از بین نبرد اقلاً آن را کاهش بدهد تا ایران هم به وضعیت عراق دچار شود و ناچار به مذاکره برای صلح باشد.
مجری این برنامه تلویزیونی سپس برای آشنایی با دیدگاه ایران، نظر سعید رجایی خراسانی سفیر جمهوری اسلامی ایران در سازمان ملل را در مورد نقش دستیابی عراق به این سلاح‌ها در پایان دادن سریع به جنگ جویا شد. رجایی خراسانی پاسخ داد: فکر نمی‌کنم که این هواپیماها بتوانند جنگ را به پایان بیاورند. آن‌ها ممکن است وضع را بدتر کنند. البته فقط ممکن است. من چندان مطمئن نیستم که آن‌ها عراقی‌ها چندان موفق شوند.
سفیر جمهوری اسلامی ایران در پاسخ به سؤالی در مورد دلیل ناراحتی ایران از تحویل این هواپیماها به عراق، گفت: ما اصلاً ناراحت نیستیم. ما داریم وضعیت را تشریح می‌کنیم. ما فکر می‌کنیم که عراق می‌کوشد جنگ جنبه بین‌المللی پیدا کند. ما می‌خواهیم به کشورهایی که عامل بین‌المللی شدن این جنگ هستند بگوییم که این کار بسیار خطرناکی است و آن‌ها نباید اهرمی در دست عراق بشوند.
تهدید به بستن تنگه هرمز
وی ضمن ابراز تردید در موفقیت‌آمیز بودن حملات عراق در صورت استفاده از سوپراتانداردها گفت: اما درصورتی‌که حمله عراق مؤثر بیفتد و تأسیسات نفتی ما نابود شود و ما نتوانیم دیگر نفت صادر کنیم آنگاه صدور نفت از خلیج‌فارس به‌طورکلی قطع خواهد شد.
رجایی خراسانی در مورد موضع ایران در قبال تلاش امریکا یا عربستان برای باز نگه‌داشتن خلیج‌فارس، اظهار کرد: چون این تهدید بسیار جدی است فکر می‌کنم ایران این احتمالات را هم به‌حساب آورده است. سفیر ایران در سازمان ملل خاطرنشان کرد که درباره پایان جنگ از راه مذاکره در این مرحله زیاد خوش‌بین نیست.
مجری برنامه در ادامه، برای تشریح دیدگاه آمریکا از ویلیام اولسون کارشناس مسائل خلیج‌فارس و تحلیل‌گر امنیت منطقه‌ای در کالج نظامی ارتش آمریکا پرسید که آیا او هم به‌اندازه سفیر جمهوری اسلامی ایران در مورد امکان حل صلح‌آمیز منازعه بدبین است؟ اولسون پاسخ داد:
فکر نمی‌کنم در حال حاضر چندان امکانی برای حل مسئله از راه گفت‌وگو وجود داشته باشد. وی در خصوص استفاده‌های احتمالی عراق از این هواپیماها گفت: ازنظر عراق هواپیماهای فرانسوی یک اسلحه مطمئن است. خلبانان عراقی مجبور نخواهند بود مستقیماً به تأسیسات دریانوردی ایران حمله کنند بلکه می‌توانند از فاصله ۲۴ کیلومتری موشک‌های خود را به هدف بزنند.
اولسون خاطرنشان کرد: از سوی دیگر، جزیره خارک هدف بزرگی است و عراق نمی‌تواند به آن چندان آسیب برساند؛ اما عراق خواهد توانست نه‌تنها به بنادر نفتی ایران بلکه به کلیه بنادر ایران آسیب برساند و به این وسیله ایران را در محاصره اقتصادی قرار دهد؛ اما آنچه که عراق می‌خواهد این است که جامعه بین‌المللی، ایران را وادار به مذاکره و پایان دادن به جنگ کند.
منبع:
علیرضا لطف‌الله زادگان، ایرج همتی، روزشمار جنگ ایران و عراق: نخستین عملیات بزرگ در شمال غرب: والفجر ۴ (کتاب بیست و هشتم)، سپاه پاسداران انقلاب اسلامی: مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس، تهران ۱۳۹۷، صص ۱۱۰، ۱۱۱
