مصطفی وثوق کیا: «سفرنامه عراق عجم»روایتی از سفر ناصرالدین شاه به عراق عجم یا همان سرزمین مرکزی ایران در عصر قاجاریه است. کارگردان در مستند خودش سعی کرده است این سفر را با استفاده از عکس ها وفیلمهای باقیمانده و البته دست اول گزارش کند البته این روایت با قصه ای روی مستند همراه شده تا لحن گزارشی اثر را خنثی کند. با این که مستند پیرامون سفر ناصرالدین شاه شکل گرفته اما فیلمساز فقط به شاه و سفر او نمی پردازد بلکه روایتش را به مسائل اجتماعی، سیاسی و اقتصادی آن دوران تعمیم می دهد. ما در مستند با وضعیت زندگی مردم آن دوران عراق عجم یا اراک کنونی آشنا می شویم. شیوه زندگی و وضعیت اقتصادی آنها را رویت می کنیم و مستند از این جهت یک راوی خلاق است. سازنده می خواهد مستندش به صورت فراگیر و البته مختصر به وضعیت آن دوران کشور بپردازد و در کنارش نیز اخلاق و رفتار شاه راه به عنوان حکمران کشور نمایش دهد.از دیگر نکات کنجکاوی برانگیز فیلم، نوع استفاده از عکس‌ها است که از یک سو با به کار گرفتن ویژگی‌های داستان‌گو در حضور موسیقی و نریشن بعد روایی آن تقویت شده است و از سویی دیگر در معرض تماشا قرار نگرفتن بسیاری از این تصاویر باعث شده تا رائه آنها در قالب این فیلم برای مخاطبان تازگی داشته باشد.
«سفرنامه عراق عجم» عنوان کتابی به همین نام نوشته ناصرالدین شاه قاجار است و مستند نیز بر پایه همین کتاب بنا شده. در برخی بخش ها عین متن نوشته شده خوانده می شود. با اینکه مستندهای گزارش محور که تنها بر منابع آرشیوی تکیه دارند، از ساز و کار و ساختاری مشابه یکدیگر برخوردارند و امکان چندانی برای بروز خلاقیت در مسیر اجرا در اختیار فیلمساز قرار نمی‌دهند ولی بکر بودن ایده و سوژه اولیه و نحوه روایت مخاطب را در دنبال کردن سیر روایت همراه می کند. از سوی دیگر مستندساز با مقایسه کتاب شاه و دیگر منابع تاریخی روایت ناصرالدین شاه را مخدوش کند تا تصویری واقعی تر و البته متفاوت از کتابی شاه نوشته ارائه کند. این روش البته چالش های خودش را دارد و مستندساز توانست با استفاده از بازسازی سکانس های تاریخی بعد قصه گویی مستندش را نیز تقویت کند. در نهایت می‌توان «سفرنامه عراق عجم» را اثری متوسط به لحاظ اجرایی در نظر گرفت، فیلمی که روش تحقیق و ارزش‌های پژو‌هشی آن از جمله نقاط قوت آن به شمار می‌رود
