در دوران پهلوی اول، آمریکایی‌ها به دنبال رقابت خود با انگلیسی‌ها بر سر غارت منابع ایران موفق شدند امتیاز استخراج نفت در مناطق شرق و شمال شرقی ایران را از رضاشاه بگیرند.
بدین‌ترتیب که در ۲۷ دی‌ماه ۱۳۱۵ لایحه‌ای به‌وسیله علی‌اکبر داور، وزیر دارایی، تقدیم مجلس شورای ملی شد که شامل دو قرارداد بود: یکی استخراج نفت مناطق شرق و شمال‌شرقی ایران و دیگری لوله‌کشی آن، به‌وسیله دو شرکت آمریکایی. مجلس نیز لایحه مزبور را در ۱۵ بهمن‌ماه ۱۳۱۵ به اتفاق آراء به تصویب رساند.
شش روز بعد از تصویب این لایحه علی‌اکبر داور خودکشی کرد. گفته می‌شد پس از تصویب این قرارداد، انگلیسی‌ها به‌شدت نگران شده و روس‌ها نیز از این امتیاز بسیار ناراضی بودند، پس تمام کاسه و کوزه‌ها بر سر داور شکست تا رضاشاه خود را از انعقاد چنین قراردادی مبرّا نشان دهد.
سرانجام هم پس از آنکه آمریکایی‌ها حدود ۱۶ ماه در استان‌های شرقی ایران مشغول عملیات اکتشاف نفت بودند، و با اینکه خودشان اذعان به وجود مخازن مهم نفت در این مناطق داشتند، از قرارداد مزبور صرف‌نظر کرده و این تصمیم خود را به اطلاع وزارت دارایی ایران رساندند.
آمریکایی‌ها دلیل انصراف خود را «پیدا شدن منابع مهم نفت در نقاط مجاور اقیانوس» و مقرون به صرفه نبودن استخراج نفت از نقاط دور از ساحل اعلام کرده بودند؛ دلیلی که به نظر می‌آید علت واقعی صرف‌نظر آنان از منابع نفتی ایران در آن مقطع نبود.
به هرحال وزارت دارایی نیز تصمیم آنان را پذیرفت و محمود بدر، وزیر دارایی وقت، این تصمیم را در ۲۴ خردادماه ۱۳۱۷ این‌گونه به مجلس اعلام کرد:«…اخیراً نامه‌ای از طرف نمایندگان شرکت [آمریکایی] به وزارت مالیه فرستاده شده که به موجب آن طبق مادۀ ۲۴ امتیازنامه، تصمیم خودشان را به صرف‌نظر کردن از استفاده از امتیازنامه اعلام داشته‌اند. دلایلی که برای این تصمیم خود در نامه ذکر کرده‌اند به‌طور خلاصه این است که به‌واسطه پیدا شدن منابع مهم نفت در نقاط مجاور اقیانوس، برای مدت مدیدی استخراج نفت را از نقاط دور از ساحل مقرون به‌صرفه نمی‌دانند و ضمناً اذعان دارند که این تصمیم به هیچ‌وجه مربوط به کیفیت و کمیت معادن حوزه امتیازیه نمی‌باشد، بلکه بالعکس از امتحانات و اکتشافاتی که تا به‌حال شده، به وجود مخازن مهم نفت در حوزه امتیازیه امید کامل دارند. دولت از نامه شرکت اتخاذ سند نموده، و ضمناً چون به‌طوری که قبلاً عرض شد این امتیاز به موجب قانون مصوب مجلس اعطاء شده، لازم دید که موضوع به اطلاع مجلس برسد.»*
—————————————————————————————————————
* به نقل از روزنامه اطلاعات مورخه ۲۴ خردادماه ۱۳۱۷
متن کامل قرارداد را در اینجا بخوانید
(خبر مربوط به تصویب لایحه اعطای امتیاز استخراج نفت به شرکت آمریکایی)
(سخنان محمود بدر (وزیر دارایی) در مجلس شورای ملی درباره لغو قرارداد استخراج نفت با شرکت آمریکایی)
