مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس در نظر دارد به تبیین و بررسی چرایی تداوم جنگ بعد از پیروزی رزمندگان اسلام در عملیات بیت‌المقدس و آزادسازی خرمشهر بپردازد. بر این اساس در پرونده‌ای ویژه با عنوان “چرایی تداوم جنگ پس از فتح بزرگ”، در قالب گزارش، خاطرات تاریخ شفاهی فرماندهان و طرح پرسش و پاسخ، به ابعاد مختلف این موضوع می‌پردازد.

پرسش: پس از پیروزی ایران در عملیات‌های فتح‌المبین و بیت‌المقدس، عراق از برخی مناطق اشغال‌شده در جبهه میانی عقب‌نشینی کرد. این اقدام عراق را چگونه ارزیابی می‌کنید؟

پاسخ: عراق بعد از فتح خرمشهر بازگشت نیروهایش را به مرزهای بین‌المللی مطرح کرد و آتش‌بس را در مرحله بعدی قرار داد و بدون آنکه منتظر جواب ایران بشود، به‌سرعت بخشی از نقاط اشغال شده را تخلیه کرد. البته برخی مناطق استراتژیک غرب کشور همچون ارتفاعات میمک، قصرشیرین و قلاویزان در اشغال عراق باقی ماند و شهرهای قصرشیرین، سومار، مهران و … همچنان زیر دید و تیر دشمن بود. در حقیقت عملیات بیت‌المقدس، عراق را وادار به عقب‌نشینی سراسری کرد و ناچار به اقداماتی دست زد تا سه نقطه‌ضعف عمده خود را بپوشاند:

۱. با اتخاذ خطوط پدافندی مناسب متکی به عوارض طبیعی در نوار مرزی از فکه به بالا، رخنه‌پذیری خود را منتفی کرد.

۲. طول خطوط پدافندی خود را کاهش داد.

۳. موجب صرفه‌جویی در نیرو و در نتیجه ایجاد نیروی احتیاط متحرک در سپاه‌ها شد.

در این مرحله از جنگ عراق خواستار کوشش‌های میانجی‌گرانه شد.