مقاومت در غائله شمال‌غرب / ۳
سنندج؛ اولین شهر که انجمن شهری در آن شکل گرفت / میانجی‌گری آیت‌الله طالقانی، شعله‌های آتش شورشی مسلحانه را تا خاموش کرد
به گزارش تارنمای مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس، با پیروزی انقلاب اسلامی در بهمن‌ماه سال ۱۳۵۷، همواره دشمنان درصدد براندازی نظام جمهوری اسلامی ایران برآمدند و با برپایی غائله‌های مختلف در گوشه و کنار کشور به دنبال ایجاد آشوب و فتنه و از بین بردن اتحاد میان مردم در سراسر کشور بودند. با حضور نیروهای ضدانقلاب در شمال غرب کشور، مناطق کردنشین غرب و شمال‌غرب، مأمن مخالفان انقلاب اسلامی گردید و طی برنامه‌ا‌ی حساب‌شده، ابتدا پاسگاه‌های ژاندارمری در نواحی مرزی به دست گروه‌های چپ خلع سلاح و غارت شد. بدین‌گونه کنترل مرز از دست دولت موقت خارج گردید. پس‌ازآن پادگان‌ها و مراکز نظامی شهرها یکی پس از دیگری مورد تعرض و حمله قرار گرفتند. آنان فضای کلی شهرها در مناطق غرب و شمال‌غرب را تحت تأثیر قرار داده و اوضاع را متناسب با خواسته‌های خود تغییر دادند. جاده‌ها و راه‌های ارتباطی ناامن گردید و کمین و راه‌بندان، سرقت، آدم‌ربایی، قتل و فحشا به اوج خود رسید؛ آنها با محاصره شهر پاوه قصد داشتند تیر خلاص را شلیک کرده و نقشه تجزیه ایران را عملی سازند؛ غافل از اینکه فرمان بسیج عمومی حضرت امام (ره) در ۲۷ مرداد‌ماه ۱۳۵۸، که نیروهای نظامی و انتظامی را ملزم می‌ساخت با تمام توان و تجهیزات کامل راهی پاوه شوند، چنان طومارشان را درهم پیچید که ظرف ۱۵ روز نه‌تنها پاوه که کل منطقه از وجود منحوسشان پاک‌سازی شد.
ما بدین‌وسیله برآنیم تا طی چند گزارش به حوادث منتهی به پایان سال ۱۳۵۷ و اوایل سال ۱۳۵۸ بپردازیم که برگرفته از کتاب «پرواز ساعت شانزده» به روایت سردار جواد استکی است. سردار استکی در این کتاب به کارنامه عملیاتی سپاه استان اصفهان در مبارزه با نیروهای ضدانقلاب شمال غرب در سال ۱۳۵۸ پرداخته است.
چهارم فروردین ۱۳۵۸، نتیجه مذاکرات چندروزه سنندج منتشر شد و کمیته‌ای پنج‌نفره بهعنوان کمیته موقتِ اداره سنندج تشکیل شد و اداره شهر را به دست گرفت؛ شهری که روزهای ناآرام و متشنجی را پشت سر می‌گذاشت. با شروع فعالیت کمیته موقت، شورای موقت انقلاب و ستاد عملیاتی انقلاب اسلامی منحل اعلام شد تا جریان مدیریت شهر تا حدودی یکدست‌تر شود. کمیته، نیروهای نظامی‌اش را در شهربانی مستقر و برای آنها کارت مخصوص صادر کرد؛ علاوه‌براین موظف شد انتخابات شورای شهر سنندج را برگزار کند؛ سنندج اولین شهری بود که در آن، انجمن شهری شکل می‌گرفت. این انجمن درنهایت مسئولیت حفظ امنیت شهر را به‌عهده می‌گرفت.
هیئت اعزامی همچنین از شورای موقت اسلامی آزادی بازداشت‌شدگان حوادث اخیر را درخواست کردند و این خواسته به‌سرعت اجرا شد. همچنین مقرر شد فرودگاه، ستاد ارتش و تلویزیون که در اشغال گروه‌های غیرقانونی بود، به مسئولان قانونی تحویل داده شود. با این توافق به‌نظر می‌رسید دولت موقت توانسته است با میانجی‌گری آیت‌الله طالقانی، شعله‌های آتش شورشی مسلحانه را تا حدودی خاموش کند. به‌این‌ترتیب آتش‌بس برقرار ماند و مغازه‌های شهر سنندج از پنجم فروردین به نشانه پایان درگیری‌ها، به تعطیلی‌ها پایان دادند و فعالیت‌شان را شروع کردند. آقای نوابخش، یکی از نیروهای اصفهانی که هم‌زمان با سفر آیت‌الله طالقانی به سنندج رفته بود، توصیف بسیار جالبی از اوضاع شهر سنندج در آن روزها ارائه می‌کند:
«[اوایل] سال ۵۸ من همراه یک اکیپ برای کارهای فرهنگی و تبلیغاتی به سنندج اعزام شدم. [این اکیپ که شامل] عباس موحدی از نیروهای حزب‌اللهی اصفهان، حاج‌آقا دیانی که از بچه‌های بازار بود، محسن نیلی که اهل اصفهان و تحت امر برادر [حاج حسین] روح‌الامین بود و چند نفر دیگر به سنندج رفتیم. آن موقع آیت‌الله طالقانی هم بهعنوان نماینده امام قصد سفر به سنندج و بررسی منطقه و برگزاری انتخابات شورا را داشت. ما در محل کاخ جوانان که مشرف به ساختمان صداوسیمای سنندج و در ورودی شهر بود، مستقر شدیم. آن موقع ما موقعیت [ساختمان خودمان] را نمی‌دانستیم؛ ولی وقتی صدای تیراندازی می‌آمد، می‌گفتند این تیراندازی‌ها برای گرفتن ساختمان صداوسیما است. هر جا که می‌رسیدیم، مردم علیه عزالدین حسینی، حزب توده و دمکرات شعار می‌دادند. اگر هم عکس آنها را در مغازه‌ها می‌دیدند، شیشه‌های آن مغازه را می‌شکستند. آقای مفتی‌زاده در یکی از خیابان‌ها ایستاده بود و به مردم توصیه می‌کرد که برادران مواظب باشید که حرکت منفی نکنید. امام اینجا ناراحت می‌شوند و توصیه می‌کرد که مانورتان فقط مانور سیاسی علیه آن احزابی که در سنندج هستند، باشد.»
