تاریخ سند: ۷ خرداد ۱۳۴۹
متن سند:
از : ۳۱۳ تاریخ : ۷ /۳ /۱۳۴۹
گزارش وقایع روزانه
روز ۲۴ /۲ /۴۹ اللهیار صالح یکى از سران مؤثر جبهه به اصطلاح ملى سابق، در یک مذاکره خصوصى در مورد مسئله بحرین بحث و اظهار نموده : «کار استقلال بحرین دو سال قبل تمام شده بود، حتى پرچم آن را هم در سازمان ملل گذارده بودند.
شاهنشاه آریامهر به محض اطلاع از این مطلب، شخصاً به آمریکا تشریف‌فرما شدند و خواستند که فعلاً سروصداى آن را بخوابانند و در سرویس اخبار نگذارند تا کم‌کم زمینه افکار عمومى در ایران آماده شود.
این بود که در نطقى، راه را براى رجوع به آراى عمومى باز نمودند و باز فاصله‌اى رعایت شد تا به این ترتیب از آب درآمد.
من مى‌دانم هیچ‌وقت ممکن نبود بحرین جزء ایران شود، ولى یک طلبکارى ملت ایران از دولت‌هاى بزرگ غرب بود که اقلاً شفاهاً این مطالبه براى ما مفید بود.
یکى از سناتورهاى آمریکایى در این مورد گفته است : «شاهنشاه ژست کریمانه‌اى در خصوص بحرین نشان داده‌اند، همان طورى که پدر معظم‌له در موقع مسافرت به ترکیه همین ژست را در واگذارى مرتفعات آرارات به دولت ترکیه نشان دادند.» به هر حال واگذارى هر قطعه از خاک وطن به بیگانه غلط است، زیرا اشتهاى بیگانگان تمام شدنى نیست.
تیمسار جهانبانى که مدال تخصص در امور شوروى را به خود اختصاص داده، کارش این است که در کمیسیون‌های سرحدى فقط تسلیم روس‌ها شود.
در چند نقطه مقدارى از خاک ایران را به روس‌ها داده است و حالا هم قرار است در کمیسیون دیگرى تیمسار جهانبانى شرکت نماید و حتى قرار است یک امتیاز دیگر به روس‌ها داده شود.
با رفتن انگلیس‌ها از خلیج فارس، قرار است روس‌ها به جاى آنها بیایند و صحبت است که از ما تقاضاى پایگاه در خلیج فارس را دارند.
معلوم است دولتى که بین مردم خود پایگاه ندارد همیشه تسلیم اجانب مى‌شود تا با حمایت آنها خودش سر کار بماند.
حالا که بحرین با اکثریت جمعیت ایرانى به عرب‌ها داده شده، از خوزستان و فکر تصرف آن صرف‌نظر مى‌کنند؟ تاریخ ثابت کرده است که سیاست هر دولت بستگى به وضع جغرافیایى آن دارد.
همان‌طورى که دولت کمونیست شوروى همان سیاست پطر کبیر را دارد.
قطعاً ممالک دیگر مانند آمریکا و انگلیس هم از این قاعده مستثنى نیستند.»
نامبرده در خاتمه در پاسخ این سؤال که با گذشتى که شاهنشاه در مورد مسئله بحرین نشان داده‌اند، ملل عرب و مخصوصاً عراقى‌ها خواهند فهمید که در ایران حسن نیت هم هست، افزوده ابداً این طور نیست، چون ملل کوچک روابط خود را خودشان تنظیم نمى‌کنند، بلکه کارگردان آنها دولت‌هاى بزرگند که حکومت‌هاى دست‌نشانده خلاف میل مردم تحمیل مى‌کنند و افرادى که بین هموطنان خود موقعیتى ندارند ناچارند به ساز اربابشان برقصند.
پی‌نوشت: آقاى عطارپور مذاکره شود
