توصیف ویلیام میلر کشیش آمریکایی از اوضاع ایران در شهریور ۱۳۲۰:
مردم احساس میکنند که به آنها خیانت شده است و برضد زمامدارانشان برگشتهاند. آنچه بیش از هر چیز آنها را خشمگین ساخته این است که رضاشاه به این زودی تسلیم مهاجمان شده است. مردم سالیان دراز هزینههای گزاف ارتش او را با هواپیماها و تانکها و کشتیهای متعددش تحمل کردهاند تا متجاوزان را دفع کند. جوانان خود را در اختیار ارتش نهاده و مالیاتهای سنگین بر قند و شکر را به منظور پشتیبانی از ارتش پرداختهاند. شاه تا آخرین دقیقه نظامیان را تشویق میکرد که آماده فداکاری باشند، اما وقتی تجاوز آغاز شد، او ارتش را از جنگیدن باز داشت. بسیاری از ایرانیان اکنون احساس میکنند که کشورشان دچار بیآبرویی شده است.
مردم احساس میکنند که به آنها خیانت شده است و برضد زمامدارانشان برگشتهاند. آنچه بیش از هر چیز آنها را خشمگین ساخته این است که رضاشاه به این زودی تسلیم مهاجمان شده است. مردم سالیان دراز هزینههای گزاف ارتش او را با هواپیماها و تانکها و کشتیهای متعددش تحمل کردهاند تا متجاوزان را دفع کند. جوانان خود را در اختیار ارتش نهاده و مالیاتهای سنگین بر قند و شکر را به منظور پشتیبانی از ارتش پرداختهاند. شاه تا آخرین دقیقه نظامیان را تشویق میکرد که آماده فداکاری باشند، اما وقتی تجاوز آغاز شد، او ارتش را از جنگیدن باز داشت. بسیاری از ایرانیان اکنون احساس میکنند که کشورشان دچار بیآبرویی شده است.
شماره آرشیو: ۱۳۰۶۱۶-۲۷۵م
پی نوشت:
ریچارد ا. استوارت، در آخرین روزهای شاه: تهاجم روس و انگلیس به ایران در شهریور ۱۳۲۰، ترجمه عبدالرضا هوشنگ مهدوی و کاوه بیات، تهران، نشر نو، ۱۳۷۰، ص ۳۱۲.